Jakie kosmiczne atrakcje czekają nas w 2023 roku?

Rok 2022 zdecydowanie należał do Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba, pierwsze zdjęcia, które wykonano z jego pomocą zachwyciły cały świat, nie tylko ten naukowy. Niektóre z odkryć JWST dotyczących wczesnego Wszechświata zostały opublikowane w tym roku, w nadchodzącym roku astronomowie będą nadal dzielić się wynikami obserwacji wykonanych z użyciem JWST.

Kosmiczny teleskop Euclid – Opracowywany przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA), ma krążyć wokół Słońca przez sześć lat i robić zdjęcia, aby stworzyć trójwymiarową mapę Wszechświata. Wystartuje również misja obrazowania rentgenowskiego i spektroskopii Japońskiej Agencji Badań Lotniczych i Kosmicznych. To orbitujący wokół Ziemi satelita, który będzie wykrywał promieniowanie rentgenowskie z odległych gwiazd i galaktyk.

Obserwatorium Vera Rubin w Chile – ma rozpocząć wykonywanie zdjęć w lipcu 2023 roku. Teleskop, który ma specjalną konstrukcję z trzema zwierciadłami i kamerę zawierającą ponad trzy miliardy pikseli detektorów półprzewodnikowych, będzie w stanie przeskanować całe południowe niebo w zaledwie trzy noce.

Xinjiang Qitai Radio Telescope (QTT) – w przyszłym roku uruchomiony zostanie również największy na świecie sterowalny teleskop znajdujący się w mieście Xinjiang w Chinach . W pełni sterowalna czasza QTT o średnicy 110 metrów pozwoli mu obserwować 75% gwiazd na niebie w dowolnym momencie.

Sonda JUICE – planowana sonda Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) mająca dotrzeć do układu Jowisza, w celu przebadania trzech jego księżyców: Ganimedesa, Kallisto i Europy. Sonda ma przeprowadzić poszukiwania płynnej wody znajdującej się pod powierzchnią tych obiektów, pod kątem możliwości występowania na nich życia. Planowany start to kwiecień 2023.

 

Nie tylko Artemis

11 grudnia bezzałogowa kapsuła Orion NASA spadła z powrotem na Ziemię, a w tym samym czasie rozpoczęły się też inne misje w kierunku Księżyca. Są to między innymi Łazik Rashid ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, japońska misja HAKUTO-R 1, która podejmie próbę miękkiego lądowania na Księżycu w kwietniu 2023. Indyjska Chandrayaan-3, która wyląduje w pobliżu bieguna południowego w połowie 2023 roku. Na przyszły rok planowana jest też  pierwsza turystyczna wyprawa na Księżyc – dearMoon, finansowana przez japońskiego miliardera Yusaku Maezawę. Jedenastoosobowa załoga ma wyruszyć w sześciodniowy lot kosmiczny na pokładzie Starshipa. Jednak póki co, Starship nie wystartował jeszcze ani razu, tak więc w tym przypadku istnieje duże prawdopodobieństwo, że start zostanie opóźniony.

 

Czego jeszcze możemy spodziewać się w roku 2023?

W kwietniu 2022 ujawnione zostały pierwsze, wstępne wyniki eksperymentu Mion g-2. To eksperyment badający, jak krótkotrwałe cząstki zwane mionami zachowują się w polach magnetycznych. W roku 2023 możemy spodziewać się bardziej szczegółowych interpretacji przeprowadzonych badań.

Jiangmen Underground Neutrino Observatory w południowych Chinach rozpocznie poszukiwania fizyki poza modelem standardowym, używając do tego detektora umieszczonego aż 700 metrów pod ziemią. Ma to pozwolić precyzyjne zmierzenie oscylacji neutrin.

Otwarcie European Spallation Source (ESS) w pobliżu miasta Lund w Szwecji. Jest to projekt, który będzie generował intensywne wiązki neutronów do badania struktury materiałów przy użyciu najpotężniejszego liniowego akceleratora protonów, jaki kiedykolwiek zbudowano.

 

Możliwy przełom w leczeniu Alzheimera

Lekanemab – opracowany przez firmę farmaceutyczną Eisai i firmę biotechnologiczną Biogen, jest przeciwciałem monoklonalnym, które usuwa białko amyloidu-β gromadzące się w mózgu. W badaniu klinicznym wzięło udział 1795 osób z chorobą Alzheimera we wczesnym stadium i wykazano, że lek spowalniał spadek zdolności umysłowych o 27% w porównaniu z placebo. Jednak niektórzy naukowcy uważają, że jest to tylko niewielka korzyść, a inni obawiają się o bezpieczeństwo leku.Na początku stycznia amerykańskie organy nadzorujące ogłoszą, czy lek może być dostępny dla osób z chorobą Alzheimera.

Blarcamesine — kolejny lek na Alzheimera opracowany przez Anavex Life Sciences w Nowym Jorku — będzie nadal przechodził przez próby kliniczne. Blarcamesina aktywuje białko, które poprawia stabilność neuronów i ich zdolność do łączenia się ze sobą.

Sposób na odpady radioaktywne

W przyszłym roku otwarty zostanie pierwszy na świecie magazyn odpadów radioaktywnych. Znajduje się na Olkiluoto, wyspie u południowo-zachodniego wybrzeża Finlandii. Fiński rząd zatwierdził budowę głębokiego, podziemnego składowiska w 2015 roku, aby bezpiecznie składować wypalone paliwo jądrowe. Do 6500 ton radioaktywnego uranu zostanie zapakowanych w miedziane kanistry, które zostaną pokryte gliną i zakopane w tunelach z granitowego podłoża skalnego 400 metrów pod ziemią. Materiał jądrowy ma zostać tam zamknięty przez kilkaset tysięcy lat. Tyle czasu potrzeba, aby poziom promieniowania stał się na tyle niski by nie był już szkodliwy.

 

Rok 2022 pełen był niesamowitych, przełomowych wydarzeń, trzymajcie więc kciuki żeby ten przyszły był równie interesujący!